هرس درختان تنها جنبه زیبایی ندارد؛ بلکه یکی از مهم‌ترین اصول نگهداری درختان برای تضمین سلامت، ایمنی و رشد بهینه آن‌هاست.

هرس صحیح چیزی فراتر از بریدن شاخه‌هاست. این یک فرایند فنی است که می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر سلامت، طول عمر و ایمنی درختان داشته باشد. بر اساس تحقیقات جدید در حوزه درخت‌پزشکی، هرس منظم می‌تواند طول عمر درخت را تا ۳۰٪ افزایش دهد. همچنین، درختانی که به‌خوبی هرس شده‌اند، ۱۵ تا ۲۰ درصد کمتر در معرض شکست شاخه‌ها در طوفان‌ها قرار دارند.

اگرچه این دو اصطلاح گاهی به‌جای هم استفاده می‌شوند، اما تفاوت‌هایی دارند:

هرس (Pruning)

تعریف: حذف انتخابی شاخه‌ها برای بهبود سلامت، ساختار و ایمنی درخت

هدف: حذف شاخه‌های مرده، بیمار یا آسیب‌دیده؛ تشویق رشد سالم

زمان‌بندی: معمولاً سالی یک‌بار یا بر اساس نیاز درخت انجام می‌شود

فرم‌دهی (Trimming)

تعریف: کوتاه کردن شاخه‌های رشد کرده برای حفظ ظاهر و اندازه

هدف: بیشتر برای زیبایی و کنترل رشد

زمان‌بندی: معمولاً در فواصل کوتاه‌تر انجام می‌شود، به‌ویژه برای درختچه‌ها و بوته‌های زینتی

هرس منظم مزایای بسیاری برای درخت و محیط اطراف دارد:

سلامت بهتر درخت: حذف شاخه‌های مرده یا بیمار، از گسترش پوسیدگی و آفات جلوگیری می‌کند.

ایمنی بیشتر: حذف شاخه‌های ضعیف یا خطرناک، احتمال آسیب به افراد یا اموال را کاهش می‌دهد.

افزایش محصول‌دهی: در درختان میوه، هرس صحیح می‌تواند بازده را تا ۲۰٪ افزایش دهد.

ظاهر زیباتر: هرس باعث شکل‌گیری درخت و ارتقای جلوه چشم‌انداز می‌شود.

ساختار قوی‌تر: هرس منظم از سنین پایین، باعث ایجاد ساختار پایدار و مقاوم در برابر طوفان می‌شود.

نور و دید بهتر: هرس هدفمند باعث عبور بیشتر نور خورشید و باز شدن دید محیطی می‌شود.

کنترل بیماری: حذف زودهنگام شاخه‌های آلوده از انتشار بیماری به سایر بخش‌ها جلوگیری می‌کند.

زمان مناسب هرس بستگی به نوع درخت، هدف از هرس و شرایط آب‌وهوایی منطقه دارد.

زمستان (دوره خواب): مناسب‌ترین زمان برای اکثر درختان خزان‌دار؛ کاهش ریزش شیره و استرس درخت

بهار: هرس درختان گل‌دهنده بهاری باید بلافاصله پس از گلدهی انجام شود

تابستان: هرس سبک برای حذف شاخه‌های ضعیف یا مرده مناسب است

پاییز: معمولاً از هرس سنگین پرهیز شود، چون ممکن است رشد جدیدی ایجاد شود که قبل از زمستان سخت نمی‌شود

بلوط: اواخر زمستان تا اوایل بهار برای جلوگیری از بیماری قارچی Oak Wilt

توس (Birch): اواخر پاییز یا اوایل زمستان برای جلوگیری از جاری شدن شیره

افرا (Maple): اواخر تابستان تا اوایل پاییز یا نیمه زمستان برای جلوگیری از خونریزی شیره

درختان میوه: اواخر زمستان برای تشویق رشد و باردهی

سوزنی‌برگان (Evergreens): هرس سبک در هر زمان، اما از هرس سنگین در پاییز پرهیز شود

عوامل مؤثر در انتخاب زمان هرس:

وضعیت سلامت درخت: در صورت آسیب یا بیماری، هرس باید بلافاصله انجام شود

الگوی گلدهی:

گل‌دهندگان بهاری: هرس بعد از پایان گلدهی

گل‌دهندگان تابستانی: هرس در اواخر زمستان یا اوایل بهار

شرایط اقلیمی: در مناطق سرد مانند آلبرتا، دماهای شدید و غیرمنتظره می‌تواند بر برنامه هرس تأثیر بگذارد